poniedziałek, 30 grudnia 2013

Castrum Doloris. Staropolskie ceremonie pogrzebowe

Kiedy w XVII wieku chowano zmarłego szlachcica bądź arystokratę, oprawa muzyczna nie ograniczała się wyłącznie do samotnego głosu organisty. Na tę okazję komponowano odpowiednie śpiewy sakralne i instrumentalne triady. Wykonywano je najpierw przy zmarłym w domu, potem podczas mszy żałobnej, a po niej przy katafalku i podczas procesji do grobu. Zaś katafalk nie był zwykłym podwyższeniem, jak dzisiaj, a stanowił, zgodnie ze swoją nazwą, prawdziwy „obóz żalu”, zbudowany na podobieństwo ołtarza, a czasem nawet kaplicy. To właśnie wtedy swoją Missa Requiem skomponował Damian Stachowicz (przed 1693 r.), Maciej Wronowicz psalm 129 De profundis (między 1680 a 1684 r.), a chorał gregoriański wykonywano z Graduale Andrzeja Piotrkowczyka (1651).
fot. Szkoła Śpiewania Chorału
Właśnie te utwory można było usłyszeć całkiem niedawno, podczas wrocławskiego i warszawskiego koncertu Castrum Doloris, które odbyły się 10 i 12 listopada 2013 r. Wykonano je w ramach projektu „Chorał sarmacki”, który prowadzi Robert Pożarski. Partie solowe wykonywali śpiewacy Bornus Consort, wspomagani przez Zespół Muzyki Dawnej Tempus, zaś partie chórowe wykonywał Chór Sarmacki im. Grzegorza Gerwazego Gorczyckiego, w którym śpiewa troje naszych Projektowiczów. Instrumentalnie całość wzbogacał zespół instrumentów dawnych Concerto Antemurale oraz Orkiestra Czasów Zarazy, w której grały dulcjany, kozły i kotły. Jednym słowem – oprawa godna pochówku zasłużonej osoby. Wrocławski koncert, który odbył się w kościele Świętego Bartłomieja, będącym dolnym kościołem kolegiaty Świętego Krzyża na Ostrowie Tumskim, Robert Pożarski zadedykował zmarłemu 28 października ś.p. Tadeuszowi Mazowieckiemu. To wykonanie zostało nagrane i obecnie trwają prace nad wydaniem koncertu na płycie. Można jeszcze wspomóc ten projekt na tym portalu.  A tak rekomenduje ten koncert Wydawnictwo Kle:
Nieczęsto zdarza się, że przedsięwzięcie o, przede wszystkim, muzycznym charakterze ma tak istotne znaczenie dla kultury. Rekonstrukcja ceremonii pogrzebowej z czasów I Rzeczypospolitej jest wypełnieniem wielkiej luki w dzisiejszej świadomości. Z jednej strony przenosi nas w czasy, które bezpowrotnie minęły, a z drugiej uświadamia ich paradoksalną bliskość i stałą obecność w polskiej kulturze. Magnetyzująca interpretacja sprawia, że utwory wykonane na tej płycie nie pozostaną jedynie zabytkami interesującymi dla badaczy, ale żywym dziełem, zdolnym i dziś budzić emocje.
Koncert warszawski odbył się w Studiu im. Witolda Lutosławskiego. Również on został nagrany i będzie retransmitowany w Programie 2 Polskiego Radia.

„Chorał sarmacki” to program prezentujący unikatową formę chorału z polskich źródeł XVII-wiecznych – Ksiąg Piotrkowskich. W nowatorski, choć jak najbardziej udokumentowany historycznie, sposób podchodząc do tego zadania łączy śpiew jednogłosowy z wielogłosową muzyką sakralną polskich kompozytorów z epoki baroku. W ramach tego programu została nagrana płyta Missa Rorate i Completorium z utworami G.G. Gorczyckiego. Do kupienia tutaj.
Wykonanie tego koncertu spotkało się z bardzo ciepłym przyjęciem przez melomanów i miłośników muzyki dawnej. Entuzjastycznej recenzji doczekał się koncert z Chełmna, który został zarejestrowany na wydanej niedawno płycie. Szczególną uwagę zwrócono w niej na przygotowanie chóru, składającego się głównie z amatorów, gdzie zaznaczono bardzo dobrą intonację sopranów i tenorów, a w tych właśnie głosach udzielają się nasi Projektowicze.

Agnieszka Skórzewska

poniedziałek, 23 grudnia 2013

Uroczystość Narodzenia Pańskiego AD 2013

          Jak co roku, w Uroczystość Narodzenia Pańskiego, nasz Projekt posługuje śpiewem w kościele św. Klary w Hajnówce. Plan naszych działań jest następujący:
  • We wtorek, 24. grudnia, zapraszamy na próbę o godz. 22giej w klasztorze. Po niej czuwanie o godz. 23.30, a następnie Msza św. w nocy Uroczystości Narodzenia Pańskiego, zwana Pasterką. 
  • W drugi dzień świąt (czwartek, 26. grudnia) zapraszamy na próbę o 8.15 w tym samym miejscu, po niej śpiewamy na Mszy św. w święto św. Szczepana, Pierwszego Męczennika, o godz. 9.30.