 |
| źródło: www.lmschairman.org |
Chrześcijański sens naszej śmierci odczytujemy w śmierci i
zmartwychwstaniu Jezusa Chrystusa, których pamiątkę przeżywamy w czasie każdej
Liturgii Eucharystycznej. W dniu śmierci katolika, po zakończeniu życia
sakramentalnego, Kościół widzi dopełnienie jego nowych narodzin do Królestwa
niebieskiego. Kościół, w którym katolik umacniał się słowem Bożym i
sakramentami, towarzyszy mu w jego ostatniej drodze tu na ziemi. Ofiarowuje go
przez Chrystusa Ojcu i z nadzieją składa jego ciało w grobie, wierząc, że
zmartwychwstanie ono w chwale. W liturgii pogrzebowej oddajemy naszą posługę
zmarłemu, zanosimy do Boga modlitwy w jego intencji i wyrażamy naszą z nim
łączność.
Liturgia żałobna ma szczególne znaczenie dla katolików,
bowiem jest etapem przejścia z życia doczesnego do życia wiecznego. Exequiarum Ordo, dlatego liturgiczne modlitwy
za zmarłych sięgają do hymnów i psalmów mówiących o
wiecznym zbawieniu. Kolorem liturgicznym jest czerń albo fiolet, w pewnych
sytuacjach biel. Koloru białego używa się na pogrzebach dzieci przed
ukończeniem siódmego roku życia.
 |
| Pogrzeb JF Kennedy'ego; źródło: extremecatholic.blogspot.com |
Trumnę z ciałem zmarłego wnosi się do Kościoła "nogami
do ołtarza" i ustawia się na katafalku blisko
ołtarza mszalnego. W czterech rogach katafalku ustawia się lichtarze ze
świecami. Po Drugim Soborze Watykańskim obrzędy pogrzebowe zalecają, aby przy
trumnie zapalać paschał, symbol zmartwychwstałego Chrystusa. Przy trumnie
zapala się także chrzcielną świecę zmarłego. Inaczej ustawia się trumnę z
ciałem kapłana, mianowicie "głową do ołtarza", gdyż był szafarzem
Eucharystii, głosił wiernym słowo Boże, sprawował sakramenty święte. Na trumnę lub
przed nią kładzie się mszał i stułę, a na mszale kielich z pateną dla przypomnienia
sprawowanych przez niego funkcji kapłańskich.
Mszę świętą pogrzebową łączy się z egzekwiami, tzn. z Jutrznią (do
południa) lub Nieszporami żałobnymi (po południu). We Mszy świętej zmarły
polecany jest Miłosierdziu Bożemu. Kapłan wygłasza homilię pogrzebową,
w której nie opowiada się o zasługach zmarłego, a raczej przybliża prawdy wiary
dotyczące spraw ostatecznych i zachęca do modlitwy w intencji jego zbawienia.
 |
| źródło: wdtprs.com |
Po zakończeniu Mszy świętej ma miejsce liturgiczny obrzęd
ostatniego pożegnania. Celebrans zachęca zgromadzonych do modlitwy, aby
wszyscy mogli razem ze zmarłym osiągnąć zbawienie, następnie intonuje Przybądźcie z nieba na głos naszych modlitw
(Subvenite, sancti Dei). Tekst ten wyraża serdeczną prośbę o przyjęcie
zmarłego do grona zbawionych. Kapłan pokrapia trzykrotnie trumnę zmarłego wodą
święconą na pamiątkę chrztu, prosząc Boga, aby dzieło zbawienia rozpoczęte
w tym sakramencie zostało pomyślnie zakończone poprzez przyjęcie zmarłego do
domu Ojca w niebie. Następujące później okadzenie zmarłego wyraża prawdę, że
ciało ludzkie było świątynią Ducha Świętego i dlatego należy się mu nasz
szacunek. Wznoszący się ku górze dym kadzidła symbolizuje modlitwę,
którą kierujemy ku Bogu w intencji zmarłego. Modlitwa Ojcze nieskończenie dobry, którą celebrans odmawia po okadzeniu, zawiera
gorącą prośbę o otworzenie bram raju zmarłemu, jest także podziękowaniem Bogu
za jego dobre czyny. Podczas śpiewu antyfony Niech aniołowie zawiodą cię do raju (In paradisum) trumnę zmarłego wynosi
się z kościoła.
 |
| źródło: harvestingthefruit.com |
Ostatnia stacja liturgii pogrzebowej ma miejsce na
cmentarzu. Dochodząc do grobu śpiewana jest antyfona Ja jestem zmartwychwstanie i życie (Ego sum).
Trumnę ustawia się w pobliżu grobu i po chwili cichej modlitwy rozpoczyna się
modlitwa powszechna, po której odmawia się Modlitwę Pańską zakończoną prośbą o
wieczne zbawienie zmarłego. Po uroczystym błogosławieństwie zgromadzonych
kapłan pokrapia trumnę wodą święconą i rzuca grudkę ziemi na trumnę,
przypominając o przygodności naszego życia tu na ziemi: Prochem jesteś i w proch się obrócisz.
Kapłan oznajmia, że ciało zmarłego złożymy do grobu, ale wierzymy, że skoro
Chrystus powstał z martwych, to również wskrzesi ciało naszego zmarłego do
życia wiecznego. Podczas śpiewu Witaj
Królowo i Anioł
Pański opuszcza się trumnę do grobu i zasypuje. W czasie śpiewu
poświęca się krzyż i ustawia na grobie, prosząc, aby ciało pod nim złożone, Bóg wskrzesił do życia w chwale. Tradycyjnie
uczestnicy pogrzebu starają się rzucić trzykrotnie grudkę ziemi na trumnę do
grobu. Obrzędy pogrzebowe pozwalają na poświęcenie zapalonych zniczy oraz
żywych kwiatów składanych na grobie. Kwiaty są znakiem naszej miłości do
zmarłego oraz wdzięczności za jego dobre czyny. Płonące znicze i lampki są
wyrazem naszej modlitwy kierowanej do Boga o dopuszczenie zmarłego do
wiekuistej światłości. Znak krzyża i chrześcijańskie pozdrowienie kapłana
kończy liturgię pogrzebową na cmentarzu.
 |
| Pogrzeb papieża Benedykta XV; źródło: ikomutoprzeszkadzalo.pl |
Modlitewna pamięć o zmarłych wykracza znacznie poza same
obrzędy pogrzebowe. Wśród różnego rodzaju form modlitwy za zmarłych szczególne
miejsce zajmują wypominki. Jest to specjalne nabożeństwo za zmarłych, podczas
którego wyczytywana jest lista imion i nazwisk zmarłych osób, które wierni chcą
w modlitwie polecać Bogu. Wierni wypisują na kartkach nazwiska swoich zmarłych
krewnych i wraz z dobrowolną ofiarą przynoszą je do parafialnej kancelarii lub
kościelnej zakrystii. Ksiądz sporządza listę nazwisk zmarłych, którą odczytuje
podczas nabożeństwa wzywając zebranych do modlitwy w ich intencji. Najczęściej
wierni odmawiają w intencji zmarłych różaniec lub tradycyjną modlitwę Wieczny odpoczynek.
Istnieją również zwyczaje okołopogrzebowe, wyrastające z
obrzędowości ludowej. O nich przeczytamy w następnej części.
Barbara Supeł
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz