wtorek, 1 września 2009

Istota Projektu

Projekt Muzyczno-Liturgiczny „Wschód - Zachód”

Europejskie Dni Dziedzictwa, Chwarszczany 2011, fot. Dominik Strzelecki

Projekt Muzyczno-Liturgiczny „Wschód – Zachód” zrzesza fascynatów muzyki, których sercu bliska jest odnowa liturgiczna z poszanowaniem bogactwa skarbca świętej Tradycji Kościoła Powszechnego. Biorąc sobie do serca słowa Ojca Świętego Benedykta XVI o potrzebie spojrzenia na dzisiejszy Kościół przez perspektywę nie filozofii zerwania, a filozofii ciągłości, pragniemy wprowadzać w przestrzeń sakralną pieśni nabożne, na których wartości poznały się już liczne pokolenia Europejczyków, w tym i Polaków, a które dziś zostały zapomniane lub właśnie odchodzą w niepamięć.

Nazwa „Wschód – Zachód” wywodzi się z:
  • miejsca pochodzenia osób zaangażowanych w działania Projektu; dwa główne ośrodki tych działań to Hajnówka (diec. drohiczyńska) na wschodzie oraz Szczecin (arch. szczecińsko-kamieńska) na zachodzie, sami uczestnicy jednak wywodzą się z wielu miast naszego kraju: Stargardu Szczecińskiego, Słupska, Mławy, Warszawy, Gliwic, Siedlec, Sokołowa Podlaskiego, Bielska Podlaskiego, Kodnia, Siemiatycz;
  • symboliki liturgicznej kierunku celebracji; zgodnie z tradycją liturgia winna być zorientowana, czyli skierowana na wschód (łac. orient), a więc kierunek, z którego przyjdzie „Słońce nie znające zachodu”; z tego samego powodu zachód jawi się jako symbol śmierci i zepsucia dzisiejszego świata (drzwi świątyni zorientowanej otwierają się na skażony świat doczesny);
  • symboliki Kościoła oddychającego dwoma płucami, a więc Liturgii Rzymskiej i Liturgii Bizantyńskiej; bogactwo zachowane w Boskich Liturgiach Kościołów Wschodnich jest niejako inspiracją naszych działań podejmowanych w kierunku zwrócenia Liturgii Rzymskiej należnego jej sacrum, właściwego dla duchowości zachodniej. Warto zaznaczyć, odpowiadając na częste pytania związane z naszą nazwą, że nie śpiewamy pieśni wywodzących się z tradycji wschodniego chrześcijaństwa. Skupiamy się na śpiewach religijnych Europy Zachodniej, pielęgnując tradycje naszego kręgu kulturowego.
Exaltata est, Bazylika Mniejsza
pw. Trójcy Świętej, Święty Krzyż
Cel
W dzisiejszych czasach obserwuje się głęboki kryzys sztuki, w tym i sztuki sakralnej. Również pod względem muzycznym w wielu kościołach dopuszcza się do użytku pieśni, które z sacrum nie mają nic wspólnego. Celem naszej działalności jest przeciwstawienie się tej tendencji. Pragniemy czynić to na drodze ożywiania dawno zapomnianych pieśni lub ratując wartościowe kompozycje przed odejściem w zapomnienie. W kręgu naszych muzycznych zainteresowań leży:
  • muzyka dawna: średniowieczne i renesansowe (rzadziej barokowe) „pieśni duchowne, człowieka k’temu wiodące, aby w troskach swoich Panu Bogu zawżdy mocno ufał” kompozytorów zarówno polskich, jak i europejskich (Wacław z Szamotuł, Mikołaj Gomółka, Cyprian Bazylik z Sieradza, Giovanni Perluigi da Palestrina, Josquin de Pres, Johannes Ockeghem i inni);
  • muzyka ludowa: religijna muzyka europejska wyrażająca europejską i polską pobożność ludową (El Llibre Vermell de Montserrat, Śpiewnik kościelny czyli pieśni nabożne ks. Mioduszewskiego);
  • tradycyjna muzyka liturgiczna, czyli chorał gregoriański.

Zrealizowane przedsięwzięcia

Niniejsza muzyka służy nam jako źródło kontemplacji prawd wiary w celebracjach liturgicznych i paraliturgicznych. Z pnia Projektu Muzyczno-Liturgicznego „Wschód – Zachód” wyrastają trzy gałęzie, dające kolejne pędy.

1. Pierwszym konarem naszej działalności jest organizacja nabożeństw okresowych, w których rytm modlitwy wypełniony jest dawną pieśnią religijną. W tym cyklu udało nam się zrealizować następujące przedsięwzięcia:
  • Via Crucis – Męka Pańska w polskich dawnych pieśniach pasyjnych; Droga Krzyżowa, której oprawę stanowią najstarsze zachowane polskie teksty pasyjne (schyłek średniowiecza i renesans); tym nabożeństwem modliliśmy się wielokrotnie, m.in. w Hajnówce, Warszawie i Szczecinie.
  • Ave vera virginitasrola Maryi w Bożym planie zbawienia; adwentowy Apel Jasnogórski na Uroczystość Niepokalanego Poczęcia NMP, oprawiony najstarszymi pieśniami maryjnymi z terenu całej Europy, podczas którego rozważaliśmy fragmenty Pisma Świętego w pierwszym polskim przekładzie ks. Jakuba Wujka. Ostatnio nabożeństwo to wyśpiewaliśmy w Sanktuarium Miłosierdzia Bożego w Myśliborzu, niewielkim kościele, który w swojej wizji ujrzała św. Faustyna.
  • Ave magne Rex caelorumrotuły i pienia anielskie polskiego Renesansu wraz z
    Stella splendens in monte, Kosów Lacki,
    fot. ks. Marcin Chudzik
    Liturgią Słowa Bożego; uroczysta celebracja prawdy o Wcieleniu Syna Bożego w czytaniach Uroczystości Bożego Narodzenia (śpiewana w tonach tradycyjnych Liturgia Słowa Bożego), których kontemplację rozciągnęliśmy na polskie szesnastowieczne pieśni bożonarodzeniowe.
  • Stella splendens in monte – Nabożeństwo Październikowe z pieśniami z El Llibre Vermell de Montserrat; celebracja Różańca Świętego połączona z kontemplacją pieśni maryjnych z XIV-wiecznego katalońskiego rękopisu ojców benedyktynów. Do tej pory wyśpiewane m. in. w Hajnówce, Świnoujściu i Poznaniu.
  • Requiem æternam – Różaniec święty wypominkowy z tradycyjnymi śpiewami o zmarłych; nabożeństwo bazuje na układzie Różańca św. według Processyji na dzień Zaduszny z bardzo cenionego zabytku polskiej pieśni religijnej Śpiewnik kościelny czyli pieśni nabożne… X.M.M. Mioduszewski (1838). Rytm Różańca św. wypełniają śpiewy chorałowe z Missa pro defunctis (zwanej inaczej mszą Requiem) oraz ludowe śpiewy o zmarłych.
  • Exaltata est – Apel Jasnogórski na Uroczystość Wniebowzięcia NMP; chorał gregoriański przypisany tejże uroczystości, a także używany przy okazji świąt maryjnych. Czuwanie podzielone jest na części, co ma symbolicznie oddawać rytmikę modlitwy monastycznej w ciągu dnia. W nawiązaniu do starożytnej i średniowiecznej tradycji, zawiera również bogatą liczbową symbolikę. Exaltata est była kontemplowana m. in. w Bazylice Mniejsze pw. Trójcy Świętej na Świętym Krzyżu.
2. Drugim konarem naszego drzewa jest wciąż rozwijająca się inicjatywa Rekolekcje dla facetów, skupiająca się wokół działalności Męskiej Scholi Tradycyjnej. Schola ta, działająca w ramach naszego Projektu, na stałe związana jest z pallotyńską parafią pw. Jana Ewangelisty w Szczecinie. Raz w miesiącu prowadzi ona śpiew na Mszy św. sprawowanej w jęz. łacińskim. „Rekolekcje dla facetów” to cykl stanowych rekolekcji dla mężczyzn z towarzyszeniem męskiego chóru wykonującego chorał gregoriański i tradycyjne pieśni religijne.

3. Trzecią gałęzią naszej działalności jest cykl Fons et culmen (łac. „źródło i szczyt”). To Liturgia Święta winna być dla każdego z nas źródłem i szczytem (KL 10). Wydarzenia z tego cyklu to uroczyste Msze święte sprawowane w wyjątkowych okolicznościach, podczas których w przygotowanych śpiewach odwołujemy się do nieprzebranego bogactwa pieśni dawnych i tradycyjnych. W ramach cyklu wypracowaliśmy oprawę następujących Mszy św.:
  • Mszy św. Ślubnej, na której repertuar składają się renesansowe psalmy i chorał gregoriański;
  • Mszy św. Prymicyjnej, podczas której modlimy się m.in. cyklem mszalnym „Orbis Factor”;
  • Mszy św. z sakramentem Chrztu Świętego, z chorałem gregoriańskim i psalmami w opracowaniach renesansowych;
  • Mszy św. odpustowej na Uroczystość św. Klary, sprawowanej w naszym rodzimym kościele św. Klary przy klasztorze Mniszek Klarysek od Wieczystej Adoracji w Hajnówce. 

Via Crucis, Warszawa, fot. Michał Kupidura

          Jak do tej pory posługiwaliśmy śpiewem na terenie ośmiu diecezji naszego kraju (drohiczyńskiej, tarnowskiej, siedleckiej, sandomierskiej, arch. szczecińsko-kamieńskiej, arch. gdańskiej, arch. warszawskiej, arch. poznańskiej). Na poniższej mapie zastosowano następujące oznaczenia: kolor zielony - nabożeństwa okresowe, kolor żółty - Msze św. z cyklu "Fons et culmen", kolor fioletowy - koncerty, kolor liliowy - posługa podczas warsztatów emisji głosu, kolor czerwony - macierzyste kościoły Projektu.


Pokaż Gdzie byliśmy na większej mapie

Kontakt

Oprócz niniejszej strony prowadzimy również stronę poświęconą inicjatywie Rekolekcji dla facetów:

Jesteśmy również obecni na portalu Facebook:

Nasz kanał na YouTube:

Kontakt mailowy:     

Kliknięcie na poniższą fotografię otworzy przegląd zdjęć z działalności Projektu od roku 2006.

Hiszpańska Niedziela na Solcu 2013

Brak komentarzy: