czwartek, 20 października 2011

STELLA SPLENDENS IN MONTE – napisy końcowe

 

Pieśni z rękopisu El Llibre Vermell de Montserrat spisane w XIV wieku w swej warstwie muzycznej powstały prawdopodobnie w wieku XIII. To właśnie w tym czasie na ziemiach hiszpańskich działał św. Dominik, od którego wywodzi się modlitwa różańcowa. Dlatego też połączenie Nabożeństwa Październikowego z pieśniami z klasztoru Montserrat wydaje się jak najbardziej uzasadnione.
Tak narodziło się nabożeństwo Stella splendens in monte. Odprawiliśmy je po raz trzeci, tym razem na Mazowszu, w kościele Narodzenia NMP w Kosowie Lackim. Przepiękne neogotyckie mury wypełniła muzyka sięgająca początków modlitwy różańcowej. Główną myślą przewodnią stały się rozważania Maryi jako patronki dobrej śmierci. Nabożeństwo miało charakter pielgrzymki – każdy kolejny dziesiątek części chwalebnej Różańca św. odmawiany był przed stacją zawierającą różaniec z innej części naszego globu. Uświadamiało nam to fakt, że modlitwa różańcowa jest powszechna na całym świecie. Dodatkowo wędrówka od stacji do stacji nawiązywała do zwyczajów pielgrzymowania do Montserrat, a także symbolicznie ukazywała naszą pielgrzymkę na ziemi, którą zakończyć mamy nadzieję w pokoju i z towarzyszącą naszej śmierci modlitwie Maryi – przecież prosimy o to każdego dnia („módl się za nami grzesznymi teraz i w godzinę śmierci naszej”).
W tytułowej pieśni nabożeństwa, Stella splendens in monte, śpiewa się o tym, że przed oblicze Maryi wędrują ludzie wszelkich stanów i zawodów. Tej samej różnorodności stających przed obliczem Maryi wiernych doświadczyliśmy również tego wieczoru, bowiem w przygotowanie nabożeństwa zaangażowane było wiele parafialnych wspólnot – i to nie tylko podczas samego Nabożeństwa Październikowego, ale także przed i po, na tzw. zapleczu. Bardzo serdecznie im dziękujemy.
Z pewnością szczególne podziękowania należą się ks. Tomaszowi Pełszykowi, proboszczowi kosowskiej parafii, którego postawę można uznać za staropolski wzorzec gościnności. Bardzo serdecznie dziękujemy za umożliwienie nam wyśpiewania Stella splendens in monte oraz za inspirujący przykład kapłaństwa, co jakkolwiek napisane brzmi dosyć sztampowo, jednak jest naszą prawdziwą i szczerą refleksją.


*       *       *

Na Nabożeństwo Październikowe Stella splendens in monte składają się wszystkie pieśni z rękopisu El Llibre Vermell de Montserrat:

  • O Virgo splendens (Dziewico jaśniejąca) – jak głosi komentarz pod tytułem: „Antyfona w pięknej harmonii dla najpiękniejszej Dziewicy Maryi z Montserrat. Kanon na dwa lub trzy głosy.”; 
  • Stella splendens in monte (Gwiazda jaśniejąca w górach) – taniec w kole o budowie virelai (druga część zwrotki śpiewana jest na melodię refrenu)
  • Laudemus Virginem (Wychwalajmy Dziewicę) – kanon na dwa lub trzy głosy; 
  • Splendens ceptigera (Jaśniejąca monarchini) – kanon na dwa lub trzy głosy;
  • Los set gotxs (Siedem radości) – opatrzona komentarzem: „Ballada o uciechach naszej Pani w potocznym języku katalońskim napisana, a w kole tańczona”; zbudowana na schemacie virelai, zawiera wyraźne wpływy włoskie;
  • Cuncti simus concanentes  (Śpiewajmy wszyscy razem) – taniec w kole o budowie virelai;
  • Polorum Regina (Królowa niebios) – w założeniach przypomina francuskie i angielskie kolędy; taniec w kole o budowie virelai;
  • Mariam Matrem (Maryję Matkę) – trzygłosowa pieśń, w której dwa dodatkowe głosy stanowią tło dla głosu głównego o znacznie skontrastowanej ruchliwości; swoją wysublimowaną formą przypomina francuski nurt muzyczny nazywany ars nova;
  • Imperayritz de la ciutat yoiosa (Cesarzowa miasta szczęścia) – druga pieśń napisana w języku potocznym (katalońskim), inspiracjami sięga do południowej Francji.
  • Ad mortem festinamus (Spieszymy na spotkanie śmierci) stanowiące najstarszy zachowany piśmienny przykład średniowiecznej literatury dance macabre – radosnych tańców opowiadających o spotkaniu ze śmiercią; utrzymany jest w metrum 6/8, które charakteryzuje muzykę arabsko-afrykańską.

*       *       *

PRZEWODNICZENIE
ks. Karol Biegluk

SOPRAN
Magdalena Gryc
Emilija Jermolaviciute
Jowita Sielska
Magdalena Chomać

ALT
Agnieszka Skórzewska
Anna Bosiacka
Joanna Krasowska
Dorota Perszko

BAS
Krzysztof Ryziński
Przemysław Kisło
Krzysztof H Olszyński

INSTRUMENTARIUM
Joanna Krasowska – skrzypce
Dorota Perszko – bęben obręczowy
Magdalena Chomać – gitara akustyczna, trójkąt
Agnieszka Skórzewska – tamburyn z naciągiem
Anna Bosiacka – dzwonki

ZDJĘCIA
ks. Marcin Chudzik

ZAANGAŻOWANE WSPÓLNOTY
Akcja Katolicka
Rycerstwo Niepokalanej
Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży
Służba Liturgiczna